کرانیوسینوستوز یک نقص مادرزادی است که در آن درزهای جمجمه زودتر از حد طبیعی بسته می‌شود. به صورت طبیعی مابین استخوان‌های جمجمه را مواد غضروف مانندی گرفته که تا دو سالگی این غضروف‌ها به استخوان تبدیل می‌شوند. وقتی این درزهای غضروفی زودتر بسته شوند مغز به طور کامل رشد نمی‌کند و کودک مبتلا به کرانیوسینوستوز خواهد شد. در چنین مواردی عمل کرانیوسینوستوز پیشنهاد می‌شود. در جاهایی که درزها بسته می‌شود رشد سر کودک متوقف شده و در جاهای دیگر که درزها به هم وصل نشده باشد رشد ادامه دارد. این بیماری اگر در زمان نوزادی تشخیص داده شود، درمان پذیر است و نوزاد معالجه می‌شود. اگر درمان و تشخیص این بیماری دیر شروع شود، عوارض آن بیشتر خواهد بود.
کرانیوسینوستوز
انواع کرانیوسینوستوز:
1 _ اسکافوسفالی (ساژینال) : ساژینال به درز افقی طول سر که از قسمت جلوی سر شروع می‌شود و تا پشت جمجمه ادامه پیدا می‌کند گفته می‌شود. این عارضه شایع‌ترین نوع این بیماری است که در آن جمجمه دراز و باریک می‌شود. با عمل کرانیوسینوستوز مشکل برطرف می‌شود.
2 _ کرونال: درز کرونال از دو طرف بالای گوش تا وسط جمجمه ادامه دارد. اگر یکی از درزها زودتر از دیگری بسته شود کرانیوسینوستوز یک طرفه نام دارد، این امر باعث نامتقارن شدن جمجمه و بد شکلی آن می‌شود. در این عارضه چشم تغییر شکل می‌دهد و بینی هم به سمت دیگر متمایل شده و جمجمه کج می‌شود. اگر دو طرف درزها زود بسته شوند بایکرونال است که جمجمه خیلی کوتاه شده و پیشانی جلو می‌آید.
کج شدن جمجمه
3 _ متوپک: این عارضه جزء نادرترین نوع بدشکلی جمجمه است. این درز از جلوی پیشانی یعنی از بالای بینی تا درز ساژینال است. در کرانیوسینوستوز متوپک پشت سر کودک پهن شده و ناحیه پیشانی مثلثی شکل می‌شود.
علائم بیماری و بهترین زمان برای عمل کرانیوسینوستوز:
جمجمه یک نوزاد از 7 قسمت جدا تشکیل شده که به ما بین آنها درز جمجمه می‌گویند. این درزها حالت غضروفی و نرمی دارند. با گذشت زمان تا سن 2 سالگی استخوان‌های جمجمه به هم وصل می‌شوند. با لمس جمجمه نوزاد می‌توان این درزها را حس کرد. بعضی علائم یک زنگ هشدار است تا اگر نیاز به عمل کرانیوسینوستوز بود انجام شود. بهترین زمان برای عمل کرانیوسینوستوز با توجه به نوع و شدت بیماری فرق دارد. 3 تا 12 ماهگی بهترین زمان جراحی است. این علائم عبارتند از:
✅ ناهنجار بودن شکل ظاهری جمجمه
✅ سفت شدن درزهای جمجمه
✅ نداشتن رشد در جمجمه با گذشت زمان
✅ برجستگی خطی در قسمتی از جمجمه
در صورت وجود هر کدام از این علائم بهتر است با مطب دکتر ریاضی فوق تخصص جراحی اعصاب کودکان تماس گرفته تا راهنمایی لازم جهت ویزیت انجام شود و درمان به تاخیر نیوفتد، چون زمان در آن نقش بسیار مهمی دارد.
روش تشخیص این بیماری:
این بیماری به گونه‌ای است که امکان دارد از ابتلای تولد تشخیص داده شود. در صورت برجستگی یا سفتی در قسمت درز جمجمه باید سریع به متخصص مغز و اعصاب مراجعه کرد تا عمل کرانیوسینوستوز انجام شود. مراحل زیر در تشخیص این بیماری مهم است:
✅ معاینه بالینی: در این معاینه پزشک همه برجستگی‌ها و سفتی درزها را بررسی می‌کند و برای اطمینان و تشخیص دقیق آزمایش‌های زیر را پیشنهاد می‌کند:
1_ رادیوگرافی: در رادیوگرافی تصویر روشن و دقیقی از جمجمه به دست می‌آید.
2_ سی تی اسکن: این روش به خاطر عوارضی که برای نوزاد دارد فقط در مواقع خیلی ضروری تجویز می‌شود.
✅ تست اختلالات ژنتیکی: با انجام این تست هر نوع سندروم ژنتیکی تشخیص داده می‌شود و علت بیماری مشخص شده و درمان دقیق‌تر انجام می‌شود.
عمل کرانیوسینوستوز و درمان آن:
بسیاری از انواع این بیماری به عمل کرانیوسینوستوز نیاز دارد. برای اصلاح جمجمه و رشد درست مغز و کم شدن فشار به مغز، جراحی انجام می‌شود که در سال اول هم این کار انجام خواهد شد. دکتر ریاضی فوق تخصص جراحی اعصاب کودکان عمل کرانیوسینوستوزرا انجام می‌دهد و شما می‌توانید با تعیین وقت قبلی از مطب ایشان برای درمان با او مشورت کنید. با جراحی باز و جراحی آندوسکوپی می‌توان این بیماری را درمان کرد. در نوع خفیف، با رشد کودک و بزرگ شدن او شکل جمجمه کمتر به چشم می‌آید. استفاده از کلاه مخصوص هم به شکل‌گیری جمجمه کمک می‌کند در این صورت جراحی نیاز نیست. این اختلال می‌تواند شدید یا خفیف باشد. اکثر نوزادان با جمجمه کج، سالم هستند ولی بعضی از کودکان دچار ناتوانی فکری و تاخیر رشد می‌شوند چون مغز رشد کافی نکرده است.
ارسال دیدگاه