مننگوسل نوعی نقص مادرزادی در ستون فقرات و نخاع است. در این حالت، بخشی از استخوان ها و عضلات ستون فقرات به درستی شکل نگرفته و قسمتی از نخاع و پرده های پوشاننده آن (مننژ) از سوراخ ایجاد شده بیرون می آیند. عمل جراحیمننگوسل که به آن عمل بسته شدن نقص لوله عصبی نیز گفته می شود، برای ترمیم این نقص و جلوگیری از آسیب بیشتر به نخاع انجام می شود. مننگوسل را می توان به دو نوع اصلی تقسیم کرد:
مننگوسل باز: مننگوسل باز به نوعی از این نقص اشاره دارد که در آن کیسه ای از مننژ و نخاع از سوراخ در ستون فقرات بیرون زده و با پوست پوشیده نشده است. این نوع مننگوسل در بدو تولد قابل مشاهده است و به مراقبت فوری پزشکی نیاز دارد.
مننگوسل بسته: مننگوسل بسته به نوعی از این نقص اشاره دارد که در آن کیسه ای از مننژ و نخاع زیر پوست پنهان شده است. این نوع مننگوسل ممکن است در بدو تولد قابل مشاهده نباشد و با معاینات فیزیکی یا آزمایشات تصویربرداری مانند سونوگرافی یا ام آر آی تشخیص داده شود.
عمل جراحی مننگوسل، که به عنوان ترمیم میلومننگوسل نیز شناخته می شود، برای اصلاح نقص مادرزادی و جلوگیری از عوارض بیشتر انجام می شود. در هر دو مورد مننگوسل و میلومننگوسل، جراح سوراخ پشت را بخیه می زند.
انواع عمل جراحی مننگوسل
عمل جراحی قبل از تولد: این عمل در رحم مادر و زمانی که جنین 15 تا 26 هفته سن دارد انجام می شود. در این روش، جراح شکافی در شکم مادر ایجاد می کند و رحم را به سمت کنار می برد تا به نخاع و مننژ دسترسی پیدا کند. سپس، جراح مننژ را ترمیم کرده و کیسه ای را که نخاع در آن قرار دارد، بخیه می زند.
عمل جراحی بعد از تولد: این عمل معمولا در 24 تا 48 ساعت اول پس از تولد انجام می شود. در این روش، جراح بر روی پشت نوزاد برشی ایجاد می کند و مننژ را ترمیم کرده و کیسه ای را که نخاع در آن قرار دارد، بخیه می زند.
مننگوسل
نحوه جراحی مننگوسل
زمان ایده آل برای عمل جراحی مننگوسل بلافاصله پس از تولد است. پس از تولد، نقص باز با یک پانسمان استریل پوشانده می شود. سپس ممکن است نوزاد به بخش مراقبت های ویژه نوزادان (NICU) منتقل گردد. احتمالا برای بررسی نخاع نوزاد،MRI (تصویربرداری با رزونانس مغناطیسی) یا سونوگرافی از پشت انجام خواهد شد. همچنین ممکن است برای بررسی هیدروسفالی (وجود مایع اضافی در مغز) MRI یا سونوگرافی از مغز انجام گیرد. اگر مننگوسل در زمان تولد با پوست یا غشا پوشیده نشده باشد، عمل جراحی طی 24 تا 48 ساعت پس از تولد انجام می شود. این کار برای جلوگیری از عفونت انجام میگیرد. اگر نوزاد هیدروسفالی داشته باشد، یک شنت (لوله پلاستیکی) در مغز کودک قرار داده می شود تا مایع اضافی را به شکم تخلیه کند. این کار از فشاری که می تواند به مغز نوزاد آسیب برساند، جلوگیری میکند. این شنت را شنت ونتریکوپریتونئال (VP) می نامند.
ملاحظات قبل و بعد از عمل
قبل از عمل جراحی مننگوسل، نوزاد تحت معاینات مختلفی از جمله سونوگرافی، ام آر آی و آزمایش خون قرار می گیرد. برخی از داروها ممکن است قبل از عمل قطع شوند. والدین باید در مورد عمل و خطرات و مزایای آن با جراح صحبت کنند.
به عنوان مراقبت های بعد از عمل ممکن است نوزاد برای چند روز در بیمارستان بستری و آنتی بیوتیک برای جلوگیری از عفونت تجویز شود. مانند هر عمل جراحی، عمل مننگوسل نیز با خطرات و عوارضی همراه است. این عوارض می تواند شامل عفونت، خونریزی، نشت مایع نخاعی و آسیب عصبی باشد. در برخی موارد، ممکن است برای ترمیم کامل نقص به چندین عمل جراحی نیاز باشد.
به طور کلی اکثر نوزادانی که تحت عمل جراحی مننگوسل قرار می گیرند، زندگی سالم و پرباری دارند. با این حال، برخی از کودکان ممکن است دچار مشکلات یادگیری، مشکلات حرکتی یا هیدروسفالی (تجمع مایع در مغز) شوند. بنابراین معاینات منظم پزشکی برای نظارت بر رشد و تکامل کودک ضروری است.
بیشتر بخوانید: برجستگی استخوانی روی جمجمه کودک
ارسال دیدگاه