بد شکلی جمجمه نوزاد یکی از مشکلات دوران ابتدایی زندگی می باشد که ممکن است قبل یا بعد از تولد اتفاق بیفتد. با توجه به دلایل بروز آن می تواند خطرناک یا بی خطر در نظر گرفته شود. اختلالات ژنتیکی به همراه قرارگیری نامناسب سر نوزاد در ماه های ابتدایی تولد از جمله مهمترین دلایل بروز بد شکلی سر نوزاد هستند. در واقع با رعایت چند نکته ساده می توان مانع بروز بخشی از این بد فرمی های سر در نوزادان شد.
در اوایل زندگی مغز نوزاد با سرعت بیشتری رشد می کند و متناسب با آن فضای جمجمه نیز باید افزایش یابد. اگر به هر دلیلی جمجمه نتواند در تمام جهات پا به پای مغز بزرگ شود فشار داخلی موجب ایجاد بد شکلی سر نوزاد می گردد. در این حالت سر نوزاد در نواحی از جمجمه که مقاومت کمتری وجود دارد بیشتر رشد می کند.
دلایل بد شکلی جمجمه نوزاد
بد شکلی جمجمه نوزاد دلایل بسیار مختلفی دارد. برخی از این دلایل به دوران بارداری بر می گردند مانند چند قلو زایی، اندازه کوچک رحم و ….
پلاژیوسفالی یا سر صافی یکی از رایج ترین انواع بد شکلی جمجمه نوزاد است. بیشتر نوزادان در حد خیلی کم دچار پلاژیوسفالی می شوند. با این وجود برخی از نوزادان به دلیل قرارگیری سر آنها در یک سمت خاص (به مدت طولانی و مکرر) به سر صافی یا بد شکلی موضعی شدید دچار می گردند.
پلاژیوسفالی قبل یا حین تولد نوزاد نیز می تواند رخ دهد. در مواردی چون حاملگی چند قلویی، پوزیشن غیر معمول جنین در رحم، اندازه بیش از حد جنین و … نیز می توان پلاژیوسفالی را مشاهده نمود.
دلیل شایع دیگری که منجر به بد شکلی جمجمه نوزاد می شود کرانیوسینوستوزیس می باشد. کرانیوسینوستوزیس یک اختلال مادرزادی است و باعث بسته شدن زود هنگام صفحات استخوانی جمجمه نوزاد می شود. در نتیجه جمجمه نمی تواند به صورت طبیعی بزرگ شود و در اثر فشار مغز در جهات غیر عادی رشد می کند. برخی از بیماری های ژنتیکی نادر مانند سندرم های Apert, Crouzon و Pfeiffer باعث بروز کرانیوسینوستوزیس می شوند.
در کل باید گفت که جمجمه نوزاد بسیار انعطاف پذیر است و اگر تحت فشار و محدودیت قرار گیرد می تواند به سادگی تغییر فرم دهد. بنابراین نحوه مراقبت در ماه های اول زندگی نقش مهمی در ایجاد و پیشگیری بدفرمی های سر دارد.
عوارض
عوارض بد شکلی جمجمه نوزاد با توجه به دلایل بروز آن متفاوت است. در پلاژیوسفالی غالبا عملکرد مغز تحت تاثیر قرار نمی گیرد و نوزاد دچار آسیب مغزی نمی شود. با این وجود در صورت عدم درمان، ظاهر فرد غیر طبیعی به نظر می رسد و در بزرگسالی ممکن است دچار مشکلات روحی روانی گردد.
اما کرانیوسینوستوزیس علاوه بر غیر طبیعی کردن ظاهر فرد می تواند منجر به آسیبهای مغزی و عوارضی چون تشنج، نابینایی، انواع اختلالات شناختی و … شود.
درمان
درمان بد شکلی سر نوزاد
بد شکلی جمجمه نوزاد اگر در اثر کرانیوسینوستوزیس باشد نیاز به عمل جراحی دارد. نوزادان کمتر از شش ماه غالبا تحت عمل جراحی آندوسکوپی قرار می گیرند در حالی که عمل جراحی باز برای نوزادان شش ماه به بالا استفاده می شود.
درمان بد شکلی سر نوزاد ناشی از پلاژیوسفالی نیاز به تکنیک های تهاجمی مانند جراحی ندارد بلکه با انجام یکسری تکنیکهای تمرینی، تنظیم و تغییر جهت سر نوزاد قابل رفع. استفاده از کلاه درمانی و باند DOC نیز می تواند بسیار موثر باشد.
مهمترین نکته در درمان بدفرمی جمجمه نوزاد تشخیص به موقع و شروع زود هنگام درمان است. هر چه سن نوزاد تحت درمان کمتر باشد جمجمه او نرم تر است و خیلی راحت تر تغییر شکل می دهد.
درمان بد شکلی جمجمه نوزاد در ایران
درمان و تشخیص بد شکلی جمجمه نوزاد از جمله اختلالاتی است که باید توسط پزشک متخصص صورت گیرد. در این زمینه می توانید به جراح و متخصص مغز و اعصاب مراجعه فرمایید. مطب دکتر علی ریاضی (فوق تخصص جراحی اعصاب کودکان از آمریکا و اتریش) آماده ارائه مشاوره و ویزیت در زمینه بد شکلی جمجمه نوزاد و سایر اختلالات عصبی می باشد. شما می توانید با راههای ارتباطی موجود در سایت با مطب ایشان در تماس باشید.
بیشتر بخوانید: علت بزرگ بودن سر جنین در سونوگرافی
ارسال دیدگاه