یکی از موضوعاتی که می تواند موجب نگرانی والدین شود به خصوص کسانی که برای اولین بار بچه دار می شوند فرورفتگی سر نوزاد است. در برخی موارد این فرورفتگی تا حدی طبیعی در نظر گرفته می شود و گاهی هم نشانه یک مشکل جدی و بیماری در نوزاد می باشد. ما در این مطلب می خواهیم هر دو این حالت ها را بررسی نماییم و ببینیم علت فرورفتگی سر نوزاد چیست؟ چه وقت هایی طبیعی است؟ و کدام بیماریها می توانند موجب این حالت در سر نوزاد شوند؟
سر نوزاد دارای دو نقطه نرم (ملاج خلفی و جلویی) است که هنوز صفحات جمجمه در این نقاط به هم متصل نشده و باز هستند. در این دو نقطه می توان به صورت طبیعی حرکات صفحات جمجمه و همچنین فرورفتگی سر نوزاد را که گاها اتفاق می افتد مشاهده نمود.
وجود این دو نقطه نرم در سر نوزاد بسیار مهم بوده و عملکرد حیاتی دارند. ملاج باز باعث انعطاف پذیری سر نوزاد می گردد. در نتیجه در هنگام وضع حمل و گذر از کانال زایمان سر نوزاد کمی دچار تغییر شکل شده و ضمن راحت نمودن زایمان مانع آسیب دیدن مغز نوزاد می شود.
وجود این نقاط نرم که زمینه فرورفتگی سر نوزاد را فراهم می آورند برای بعد از تولد نیز بسیار مهم هستند. میزان رشد مغز نوزاد در ماه های ابتدایی بسیار بالا است. به همین دلیل جمجمه نیز باید انعطاف پذیر بوده و به سرعت بزرگ شود تا فشار اضافی بر مغز وارد نکند.
ملاج خلفی حداکثر تا 3 ماهگی بسته می شود و نباید پس از آن شاهد فرورفتگی سر نوزاد در این ناحیه باشیم. اما پروسه بسته شدن ملاج قدامی از 6 ماهگی تازه شروع می شود و تا حدود 24 ماهگی ادامه می یابد.
چه وقت فرورفتگی سر نوزاد نمایان می شود؟
در برخی مواقع فرورفتگی سر نوزاد و بالا پایین رفتن نقاط نرم خیلی بیشتر نمایان می شوند. مانند زمانی که در حال مکیدن پستان مادر یا شیشه شیر است، هنگام گریه کردن و زمانی که ضربان قلب نوزاد بالا می رود.
ملاج جلویی و خلفی.
چه موقع فرورفتگی سر نوزاد خطرناک می شود؟
در بیشتر موارد که به صورت آنی نقاط نرم سر نوزاد بالا پایین می شوند جای هیچ نگرانی نیست و کاملا طبیعی می باشد. ولی اگر فرورفتگی سر نوزاد طولانی مدت شد و بزرگ به نظر برسد می تواند نشانه کمبود آب شدید بدن نوزاد باشد که گاها بسیار خطرناک است و نیاز به توجه فوری دارد.
به غیر از فرورفتگی سر نوزاد شواهدی چون کاهش بیرون روی نوزاد، سیاه شدن مدفوع، کاهش دفعات تغذیه یا به عکس حجم زیاد ادرار نشان دهنده کمبود آب بدن نوزاد هستند. در این موقع باید ضمن افزایش تغذیه نوزاد به پزشک نیز مراجعه شود.
به غیر از کمبود آب چندین عامل کمتر شایع دیگر می توانند موجب فرورفتگی سر نوزاد به خصوص در قسمت جلوی سر شوند:
کواشیورکور (Kwashiorkor): در اثر کمبود پروتئین ایجاد می شود.
اختلال در رشد
مگاکولون سمی: گشاد بودن غیر عادی روده بزرگ
دیابت بی مزه (diabetes insipidus): این بیماری ارتباطی با قند خون ندارد. اما موجب افزایش بیش از حد ادرار در فرد می شود که سطح آب بدن او را به شدت کاهش می دهد.
تشخیص و درمان اختلالات جمجمه نوزاد در ایران
اختلالات مربوط به سیستم عصبی مرکزی به خصوص در سالهای ابتدایی زندگی می توانند تاثیرات منفی مادام العمری برجا بگذارند. هر گونه تغییر غیر عادی در جمجمه نوزاد باید به دقت مورد توجه قرار گیرد از جمله فرورفتگی سر نوزاد، بد شکلی جمجمه، بزرگ یا کوچک بودن بیش از حد سر در نوزاد و ….
برای تشخیص و درمان اختلالات ذکر شده در بالا و سایر اختلالات سیستم عصبی مرکزی می توانید به مطب دکتر علی ریاضی جراح مغز و اعصاب و ستون فقرات مراجعه فرمایید. دکتر ریاضی دارای فوق تخصص جراحی اعصاب کودکان از آمریکا و اتریش هستند.
جهت دریافت نوبت ویزیت و همچنین مشاوره تلفنی می توانید با شماره تلفن های موجود در سایت با مطب ایشان در تماس باشید.
بیشتر بخوانید:بد شکلی جمجمه نوزاد
ارسال دیدگاه