- info@dr-riazi.com
- 03132240943 و 09925062005
در بسیاری از خانواده‌ها، به‌ویژه در فرهنگ‌های سنتی‌تر، بستن پیشانی نوزاد یکی از عادت‌های قدیمی و پرطرفدار است. هدف اصلی این کار معمولاً زیباتر شدن فرم پیشانی یا جلوگیری از بیرون‌زدگی آن است. اما آیا این کار واقعاً علمی است؟ و بستن پیشانی نوزاد تا چند ماهگی تاثیر دارد؟ این سوالی است که ذهن بسیاری از والدین تازه‌کار را درگیر کرده است. برای پاسخ دقیق، باید ابعاد مختلف این موضوع را بررسی کنیم؛ از تأثیرات واقعی گرفته تا نکات پزشکی و عوارض احتمالی.
در بسیاری از فرهنگ‌ها، زیبایی صورت و تناسب اجزای آن از دوران نوزادی مورد توجه قرار می‌گیرد. بستن پیشانی اغلب با این هدف انجام می‌شود که پیشانی نوزاد بیش از حد برجسته یا بیرون‌زده نشود. برخی از خانواده‌ها اعتقاد دارند که اگر پیشانی نوزاد در ماه‌های ابتدایی بسته نشود، در آینده شکل ناخوشایندی به خود می‌گیرد یا بر ظاهر کلی چهره تأثیر منفی می‌گذارد.
در کنار باورهای فرهنگی، برخی والدین نیز به توصیه اطرافیان، بدون اطلاع کافی از پایه علمی موضوع، اقدام به بستن پیشانی فرزند خود می‌کنند. اما آیا این کار تأثیر واقعی دارد یا صرفاً یک عادت بی‌پایه است؟ برای پاسخ به این پرسش، لازم است به فرایند رشد طبیعی جمجمه نوزاد نگاه دقیق‌تری داشته باشیم.
بله، پیشانی و جمجمه نوزاد در ماه‌های اول تولد به‌شدت انعطاف‌پذیر است. استخوان‌های جمجمه نوزاد هنوز به‌طور کامل جوش نخورده‌اند و به همین دلیل ممکن است در اثر فشارهای بیرونی یا موقعیت‌های خواب، فرم موقتی بگیرند. با این حال، این تغییرات اغلب خودبه‌خود اصلاح می‌شوند.
تکامل سر نوزاد به گونه‌ای طراحی شده که با رشد مغز هماهنگ باشد. بنابراین حتی اگر پیشانی در ماه‌های ابتدایی کمی برجسته یا نامتوازن به‌نظر برسد، به مرور زمان و با رشد کودک، این ناهماهنگی‌ها اصلاح خواهند شد. در بیشتر موارد، شکل نهایی پیشانی تا حدود سن ۱۲ تا ۱۸ ماهگی تثبیت می‌شود.
اگر بخواهیم از نگاه پزشکی صحبت کنیم، بستن پیشانی نوزاد تا چند ماهگی تاثیر دارد؟ تنها در شرایط خاص پزشکی ممکن است توصیه شود؛ آن هم تحت نظر پزشک متخصص. در غیر این صورت، این کار از نظر علمی توصیه نمی‌شود. اگر نوزاد دچار اختلالاتی مانند برجستگی‌های غیرطبیعی جمجمه یا ناهنجاری‌های مادرزادی باشد، پزشک ممکن است از روش‌هایی برای اصلاح فرم جمجمه استفاده کند، اما این کار با ابزارهای استاندارد و دقیق پزشکی انجام می‌شود، نه با باند یا پارچه‌های معمولی خانگی.
به‌طور کلی، در نوزادان سالم، بستن پیشانی نه‌تنها ضروری نیست بلکه می‌تواند باعث ایجاد مشکلات شود. به‌ویژه اگر این کار با فشار بیش از حد یا به‌مدت طولانی انجام شود.
اگر صرفاً از منظر فیزیولوژیکی نگاه کنیم، انعطاف‌پذیری جمجمه نوزاد عمدتاً تا ۳ تا ۶ ماهگی ادامه دارد. در این بازه زمانی استخوان‌های جمجمه به‌تدریج شروع به سفت شدن می‌کنند و با گذشت زمان کمتر می‌توان انتظار تغییر در فرم آن داشت. پس اگر سوال این است که بستن پیشانی نوزاد تا چند ماهگی تاثیر دارد؟ باید گفت اگر هم اثری داشته باشد، فقط در چند ماه ابتدایی تولد خواهد بود، آن‌هم به‌صورت بسیار محدود و نه به شکلی که بتوان نتایج دائمی و قابل پیش‌بینی از آن انتظار داشت.
با این حال، حتی در این بازه زمانی هم بسیاری از متخصصان کودک، توصیه به انجام این کار نمی‌کنند، مگر در موارد خاص با نظارت پزشکی.
اگر والدینی مصر به انجام این کار هستند، باید نهایت احتیاط را رعایت کنند. هرگونه فشار زیاد، استفاده از پارچه‌های سفت یا بستن طولانی‌مدت، می‌تواند باعث اختلال در جریان خون، آسیب به پوست حساس نوزاد یا حتی فشار به مغز شود. لازم است بدانید که نوزادان هنوز نمی‌توانند احساس ناراحتی یا درد را به‌درستی بیان کنند، بنابراین ممکن است شما متوجه نشوید که کودک تحت فشار است.
ضمن اینکه بستن سر نوزاد ممکن است منجر به افزایش دمای بدن در ناحیه سر و در نتیجه افزایش ریسک تب یا بی‌قراری شود. همه این‌ها نکاتی است که باید در نظر گرفته شود.
بله. در مواردی که این کار با شدت، تکرار زیاد یا به‌شکل غیرعلمی انجام شود، عوارضی مثل:
کاهش جریان خون در ناحیه پیشانی
آسیب به پوست و بافت نرم
ایجاد فشار بر ساختارهای داخلی جمجمه
تأخیر در جوش خوردن استخوان‌های سر
اختلال در رشد طبیعی مغز
ممکن است بروز کند. بنابراین، آنچه که در ظاهر ساده به‌نظر می‌رسد، در باطن می‌تواند پیامدهای جدی برای سلامت کودک داشته باشد.
به جای بستن پیشانی، بهتر است نوزاد در وضعیت‌های مختلف قرار گیرد تا فشار فقط روی یک نقطه از سر وارد نشود. چرخاندن سر نوزاد هنگام خوابیدن یا استفاده از بالش‌های مخصوص نوزاد می‌تواند به توزیع یکنواخت فشار کمک کند. اگر نگرانی خاصی درباره فرم سر وجود دارد، مشورت با پزشک بهترین راهکار است.
واقعیت این است که بخش عمده‌ای از شکل و فرم پیشانی نوزاد، ژنتیکی است. یعنی همان‌طور که رنگ چشم، قد یا فرم بینی می‌تواند ارثی باشد، شکل جمجمه و پیشانی هم تا حد زیادی تحت تأثیر ژن‌ها قرار دارد. بنابراین، تلاش برای تغییر ساختاری که از پایه ژنتیکی دارد، چندان منطقی نیست و حتی ممکن است نتیجه معکوس داشته باشد.
اکثر پزشکان اطفال و متخصصان مغز و اعصاب کودک با بستن پیشانی نوزاد مخالف‌اند، مگر در موارد خاصی که مشکل پزشکی وجود داشته باشد. این متخصصان توصیه می‌کنند که والدین به جای اعتماد به روش‌های سنتی، با معاینه منظم کودک توسط پزشک، هرگونه نگرانی در مورد شکل سر یا پیشانی را پیگیری کنند.
آن‌ها معتقدند که روش‌هایی مانند بستن با پارچه، بدون کنترل و نظارت علمی، نه‌تنها سودی ندارد بلکه می‌تواند آسیب‌زننده هم باشد.
آیا همه نوزادان نیاز به بستن پیشانی دارند؟
خیر، این کار به‌هیچ‌وجه برای همه توصیه نمی‌شود.
بهترین زمان برای بررسی شکل سر نوزاد چه زمانی است؟
معمولاً در ماه‌های اول تولد تا قبل از ۶ ماهگی باید رشد سر نوزاد زیر نظر پزشک پیگیری شود.
اگر پیشانی نوزاد بیرون‌زده باشد، چه باید کرد؟
ابتدا با پزشک مشورت کنید. ممکن است فرم سر طبیعی باشد و نیازی به هیچ مداخله‌ای نباشد.
در پایان باید گفت که بستن پیشانی نوزاد تا چند ماهگی تاثیر دارد؟ پاسخ این است: در بهترین حالت، اگر تأثیری داشته باشد، بسیار محدود و کوتاه‌مدت است. بیشتر باورهای رایج در این مورد بر پایه سنت‌ها و نه علم پزشکی بنا شده‌اند. انجام این کار بدون نظارت پزشکی می‌تواند بیشتر ضرر داشته باشد تا منفعت.
برای تضمین سلامت و رشد طبیعی کودک، بهتر است والدین اطلاعات خود را از منابع معتبر بگیرند و همیشه در کنار عشق و علاقه، علم و آگاهی را هم به کار بگیرند.
تمامی توصیه های آورده شده صرفا برای افزایش اطلاعات عمومی شما عزیزان است و جایگزین تشخیص و درمان پزشک را نمی گیرد بنابراین تحت هر شرایطی باید به پزشک خود مراجعه نمایید.
مطالب مرتبط:
ارسال دیدگاه